Hotline: 0915.913.255; Zalo: 0903 428.599
Hotline: 0915.913.255; Zalo: 0903 428.599

Vị thuốc vần C

Chân Danh

08:05 20/05/2017

Tên khác: Đỗ trọng nam.

Họ: Dây gối (Celastraceae).

Mô tả

Cây nhỡ hoặc cây to, cao 2 - 6 m, có thể đến 10 m. Cành non có 4 cạnh, màu đỏ tía, cành già tròn màu xám, vỏ sần sùi. Lá mọc đối, hình bầu dục, dài 7 - 18cm, rộng 3 - 5,5 cm, gốc thuôn, đầu nhọn, mép nguyên hoặc có ít răng ở phía đầu lá, mặt trên màu lục, mặt dưới màu đỏ nâu nhạt; gân lá nổi rõ ở mặt trên; cuống lá dài 3-6 mm.

Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành xim; hoa 1 - 3 cái màu hồng; 5 lá đài, 5 cánh hoa, 5 nhị; bầu 4 ô.

Quả màu vàng, có những đường sống dọc; hạt có áo.

Mùa hoa: tháng 5 - 7, mùa quả : tháng 8 - 9.

Chân danh và tác dụng chữa bệnh của nó

Phân bố, sinh thái

Chi Euonymus L. gồm các đại diện là cây gỗ nhỏ, cây bụi và một số cây gỗ lớn, phân bố rải rác khắp thế giới, nhưng tập trung nhiều hơn cả là vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á. Ở  Ấn Độ, có khoảng 30 loài; Trung Quốc hơn 20 loài và Việt Nam 17 loài, có 4 loài được sử dụng làm thuốc, trong đó có cây chân danh (E.chìnensis Lindl.) và các loài khác là E. cochinchinensis Pierre, E.ịavarticus Blumc, E. laxiỊlorus Champ. ex Benth.). Chân danh thường gặp ở các tỉnh từ Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế trở vào đến Kiên Giang (Phú Quốc). Cây mọc rải rác ở ven rừng kín thường xanh ẩm còn tương đối nguyên sinh hay đã trở nên thứ sinh. Độ cao phân bố dưới 1000m.

Chân danh ưa sáng, ưa ẩm và có thể hơi chịu được hạn, trong trường hợp có nhiều cây sống sót trên các trảng cây bụi ở đồi. Cây ra hoa quả nhiều hàng năm. Hiện nay, chưa quan sát được cây con tái sinh tự nhiên từ hạt. Các phần gốc và thân còn lại sau khi chặt, đều có khả năng tái sinh cây chồi.

Bộ phận dùng

Vỏ thân, thu hái vào mùa thu, cạo sạch vỏ ngoài, phơi hoặc sấy khô.

Thành phần hóa học

Vỏ chân danh chứa các chất vô cơ như Mn, Si, Fe, Al, Mg, Zn, K, Cu, p, Cl, s, Ca, B và Na.

Lá có S, K, Al, Cl, Si, B và Sr. (CA, 1997, 127: 651734U).

Công dụng

Vỏ thân cây chân danh sắc uống được dùng làm thuốc bổ gan, thận, an thần, giảm đau mỏi, mạnh gân xương. Liều dùng hàng ngày 10 - 12g sắc nước uống. Có thể dùng phối hợp vói các vị khác.

Ghi chú: vỏ cây chân danh nam - Euonymus cochinchìnensis, được dùng trong phạm vi dân gian làm thuốc kiên vị, giúp tiêu hóa. Ở Campuchia, người ta ngâm vỏ trong rượu để khai vị, bổ dạ dày.

Bài thuốc có chân danh

Vỏ cây chân danh 30g, yếm rùa 20g, rễ cây trung quân 20g, rễ nhàu, sâm Bố Chính mỗi vị 20g. Tất cả thái nhỏ sao vàng ngâm rượu uống. Mỗi ngày 1 - 2 chén nhỏ. Thuốc có tác dụng điều kinh, làm ấm cơ thể, bổi dưỡng sinh dục, thường dùng cho phụ nữ sau khi đẻ bị đau lưng, chân tay tê mỏi.

DANH MỤC CÁC VỊ THUỐC