Hotline: 0915.913.255; Zalo: 0903 428.599
Hotline: 0915.913.255; Zalo: 0903 428.599

Vị thuốc vần H

Hương Bài

16:04 28/04/2017

Còn gọi là cát cánh lan, lưỡi đòng, huệ rừng- hương lâu, rẻ quạt, xường quạt, sơn gian lan.

Tên khoa học Dianellạ ensifolia DC. (Dianclla odor ata Lamk. Dianeỉỉa javanica Kunth., Dianeỉỉa sandwicensis Hook. et Am. Dianella nemorosa (L.) DC).

Thuộc họ Lúa Poaceae Cần chú ý ngay ráng tên hương bài dùng để chỉ hai cây khác nhau về hình dáng cũng như về họ thực vật.

Cây hương bài thứ hai còn có tên là hương lau (Vetiveria zizanioides Nash) thuộc họ Lúa (Gramineaè), rễ dùng nấu nước gội đầu cho thom và cất tinh dầu hương bài.

A. Mô tả cây

Câyhương bài sờ dĩ có tên như vậy là do rễ cây này được dùng làm hương đốt ữong những ngày này được dùng làm hương đốt ữong những ngày tết, dáng cây trông giống như cỗ bài. Hương bài là một loại cỏ sống dai, có thân rễ nằm ngang, thân cao chừng 40-50cm, có thể tới lm.

Lá mọc so le, ôm lấy thân theo hai bên thân hình nan quạt giấy trông như chiếc quạt hay quân bài do đó có tên rẻ quạt hay hương bài.

Lá hình mác dài 40-70cm, rộng l,5-3,5cm, không cuống, phía dưới thành bẹ dài ôm lấy thân. Cụm hoa tận cùng, dài 10-20cm (không kể cuống) mọc thành thùy xim ngắn. Hoa màu vàng nhạt hay hơi tím nhạt, khi còn là nụ có hình trứng, 3 lá đài, 3 cánh tràng, 6 nhị, bẩu hình cầu, 3 ngăn, quả mọng màu đỏ tía sẫm hay xanh đen, hình cầu đường kính 8- 9mm ngăn có 1-3 hạt hình trứng

Hương bài và tác dụng chữa bệnh của nó

B. Phân bố, thu hái và chế biến

Cây hương bài được trồng và mọc hoang ở nhiều nơi trong nước ta: Tại các tỉnh miền Bắc, trồng chủ yếu ở các làng quanh vùng Tiền Hải tỉnh Thái Bình để lấy rễ làm hương thắp, còn trổng nhiều ờ Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh. Chưa được trồng trên quy mô kỹ nghệ, thường chỉ thấy mỗi gia đình trồng vài khóm để dùng trong dịp tết, cây có thể trồng trong bóng râm và có thể trổng ngoài nắng. Mùa hoa tháng 6-7. Đất trổng là đất mùn, đất vườn. Vào cuối mùa thu, đào lấy rễ và thân rễ, rừa sạch phơi khô.

c. Thành phần hóa học

ưa thấy nhân dân ta dùng cây hương bài làm thuốc. Chỉ mới thấy dùng rễ phơi khô trộn với nhiều vị thơm khác như hồi, quế chi và bã mía để làm hương thắp. Tỷ lệ các vị đại để như sau: Rễ hương bài phơi khô lkg, nẩy cây bưởi (vỏ thân cây bưởi tự bong ra) lkg, bạch đàn và đại hồi mỗi thứ 300g, quế chi 300g, trầm lkg, mía thái mỏng, giã và vắt bỏ nước đi 5kg. Tất cả sấy khô tán nhỏ, cuộn vào giấy bản, trong có lõi que nứa để làm chân hương.

Tại các nước khác, người ta dùng lá giã nát đắp lên các mụn nhọt. Cây có độc không dùng làm thuốc uống được. Súc vật ăn có thể bị chết. Tại Nghệ An và một số tỉnh Hoa Nam Trung Quốc, người ta dùng rễ cây này chỉ vắt lấy nước, dùng nước này tẩm gạo, phơi khô, gạo khô lại tẩm, làm như vậy 3 lần. Rang gạo thơm, chuột ăn sẽ chết

DANH MỤC CÁC VỊ THUỐC